Afgʻoniston tumanlari
Afgʻonistonning ulasvolik (arab yozuvida oʼzbekcha: اولسوالیک)(pushtucha: ولسوالۍ: nomi bilan tanilgan tumanlari, wulaswālei ; forscha: ولسوالی: , wuləswālī) ikkinchi darajali maʼmuriy birliklar boʻlib, viloyatlardan bir daraja pastda hisobalanadi. Afgʻoniston hukumati oʻzining birinchi tuman xaritasini 1973-yilda chiqargan. U vulesvalilar (tumanlar), alaqadarlar (kichik tumanlar) va markaz -e-vulaiyat (viloyat markazi tumanlari)ni hisobga olgan holda 325 ta tumanni tan oldi. Keyingi yillarda boʻlinish yoʻli bilan qoʻshimcha tumanlar qoʻshildi, baʼzilari esa birlashtirilib yoʻq qilindi. 2005-yil iyun oyida Afgʻoniston hukumati 398 ta tuman xaritasini ishlab chiqdi. Umumiy Sharak-e-Hayratanning qoʻshilishi bilan tumanlar 399 ta boʻlsa ham, koʻplab axborot boshqaruv tizimlari tomonidan oldingisi keng qoʻllangan. Hukumatning yangi tumanlar tashkil etilishi toʻgʻrisidagi qator eʼlonlariga qaramay, 2018-yil oxirigacha amalda bir xil boʻlib qolmoqda.
Oxirgi eʼlon qilingan toʻplam 421 tumanni oʻz ichiga oladi. Mamlakat Markaziy Statistika boshqarmasi va Mahalliy mustaqil boshqarmasi Afgʻoniston tumanlarining qoʻshma, jamlangan roʻyxatini ishlab chiqdi. Bu roʻyxatni Mustaqil Saylov Komissiyasiga topshirdi va undan saylovga tayyorgarlik koʻrishda foydalanildi. Toʻplamda jami 412 ta tumanlarning 387 tasi „tuman“ va 34 ta „viloyat markazi tumanlari“ sifatida qayd etilgan.
Ushbu maqola biron bir alohida tuman toʻplamiga mos kelmaydi; unda Afgʻoniston hukumati tomonidan tan olingan bir qancha tumanlar va xalq tomonidan tan olingan, ammo rasman tan olinmagan boshqa tumanlar mavjud emas.
Shimoliy Afgʻoniston
| ]Shimoliy-sharqiy Afgʻoniston
| ]
- Argʻanj Khva — ilgari Fayzobod tumani tarkibiga kirgan
- Argo — ilgari Fayzobod tumani tarkibiga kirgan
- Baharak
- Darayim — ilgari Fayzobod tumani tarkibiga kirgan
- Fayzobod
- Ishkashim
- Jurm
- Xash — ilgari Jurm tumanining bir qismi boʻlgan
- Xvaxon
- Kishim
- Koʻhiston — ilgari Baharak tumani tarkibiga kirgan
- Kuf Ab — ilgari Xvaxon tumanining bir qismi boʻlgan
- Kuran va Munjan
- Maymay — ilgari Darvaz tumanining bir qismi
- Nusay — ilgari Darvaz tumanining bir qismi
- Ragʻ
- Shahri Buzurg
- Shekay — ilgari Darvaz tumanining bir qismi boʻlgan
- Shigʻnon
- Shuhada — ilgari Bahorak tumani tarkibiga kirgan
- Tagob — ilgari Fayzobod tumani tarkibiga kirgan
- Tishkan — ilgari Kishim tumani tarkibiga kirgan
- Vaxan
- Vurduj — ilgari Baharak tumani tarkibiga kirgan
- Yaftali sufla — ilgari Fayzobod tumani tarkibiga kirgan
- Yamgan — ilgari Baharak tumani tarkibiga kirgan
- Yavan — ilgari Rag tumanining bir qismi boʻlgan
- Zebak
Bagʻlon viloyati
| ]
- Andarab
- Bagʻlon — hozir Bagʻloniy Jadid tumanining bir qismi boʻlgan
- Bagʻloniy jadid
- Burka
- Dahana va Gʻuri
- Dih Saloh — ilgari Andarab tumanining bir qismi boʻlgan
- Dushi
- Farang va Gʻaru — ilgari Xost va Fereng tumanining bir qismi boʻlgan
- Guzargahi Nur — avval Xost va Fereng tumanining bir qismi boʻlgan
- Xinjon
- Xost va Fereng
- Xoja Hijron — ilgari Andarab tumani tarkibiga kirgan
- Nahrin
- Puli Hisor — ilgari Andarab tumanining bir qismi
- Puli Xumri
- Tala va Barfak
Qunduz viloyati
| ]
- Ali Obod
- Archi
- Chardara
- Imom Sohib
- Xonobod
- Qunduz
- Qalay-i-Zal
- Oqtosh
- Gul tepa
- Kalbaad
Taxar viloyati
| ]
- Baharak — ilgari Taluqon tumani tarkibiga kirgan
- Bangi
- Chah Ab
- Chal
- Darqad
- Dashti Qal’a — ilgari Xoja Gʻar tumanining bir qismi
- Farxor
- Hazor Sumuch — ilgari Toluqon tumanining bir qismi boʻlgan
- Ishkamish
- Kalafgan
- Xoja Bahouddin — ilgari Yangi Qal’a tumani tarkibiga kirgan
- Xoja Gʻor
- Namak Ab — ilgari Taluqon tumani tarkibiga kirgan
- Rustaq
- Taluqan
- Varsaj
- Yangi qal’a
Shimoliy-gʻarbiy Afgʻoniston
| ]
- Balx
- Chahar Bolak
- Chahar Kint
- Chimtal
- Davlatobod
- Dihdadi
- Kaldar
- Xulmi
- Kishindih
- Marmul
- Mozori Sharif
- Nahri Shohi
- Sholgara
- Shortepa
- Zari — ilgari Kishindih tumanining bir qismi boʻlgan
Faryob viloyati
| ]
- Almar
- Andxoy
- Bilchirag
- Davlat Obod
- Gurzivan — ilgari Bilchirag tumanining bir qismi boʻlgan
- Xoni Chahar Bogʻ
- Xoja Sabz Posh
- Koʻhiston
- Maymana
- Pushtun Kot
- Qaramqol
- Qaysar
- Qoʻrgʻon — ilgari Andxoʻy tumani tarkibiga kirgan
- Shirin Tagab
Juzjon viloyati
| ]
- Aqcha
- Darzab
- Fayzobod
- Xamyab
- Xoniqa — ilgari Oqcha tumani tarkibiga kirgan
- Xoja Du Koh
- Mardyan
- Mingajik
- Qarqin
- Qush Tepa — ilgari Darzob tumani tarkibiga kirgan
- Shibirgʻon
Samangan viloyati
| ]
- Aybak
- Dara-I-Sufi Balla — sobiq Dara-I-Suf tumanining bir qismi
- Dara-I-Sufi Payan — sobiq Dara-I-Suf tumanining bir qismi
- Feroz Naxchir — ilgari Xulmi tumani tarkibiga kirgan; Balx viloyatidan koʻchirilgan
- Hazrati Sulton
- Xuram va Sarbag
- Ruyi Du Ab
Saripul viloyati
| ]
- Balxob
- Gosfandi — ilgari Sayyod tumani tarkibiga kirgan
- Koʻhistonat
- Sangcharak
- Sar-e Pul
- Sayyod
- Soʻzma qal’a
Markaziy Afgʻoniston
| ]Markaziy Afgʻoniston
| ]Bomyon viloyati
| ]
- Bamyon
- Qohmard — Bagʻlon viloyatidan koʻchirilgan
- Panjob
- Saygʻon — ilgari Qahmard tumani tarkibiga kirgan; Bagʻlon viloyatidan koʻchirilgan
- Shibar
- Varas
- Yakovlang
Qobul viloyati
| ]
- Bagrami
- Chahar Asyab
- Deh Sabz
- Farza — ilgari Mir Bacha Kot tumani tarkibiga kirgan
- Guldara
- Istalif
- Qobul
- Qal’akon
- Xoki Jabbor
- Mir Bacha Kot
- Mussahi
- Pagʻmon
- Qorabogʻ
- Shakardara
- Surobi
Kapisa viloyati
| ]
- Alasay
- Hesa Aval Koʻhiston — sobiq Koʻhiston tumanining bir qismi
- Hesa Duvum Koʻhiston — sobiq Koʻhiston tumani tarkibiga kirgan
- Qoh Band
- Mahmud Raqiy
- Nijrob
- Tagob
Logar viloyati
| ]
- Azra — Paktiya viloyatidan koʻchgan
- Baraki Barak
- Charx
- Xarvar — ilgari Charx tumani tarkibiga kirgan
- Xoshi
- Muhammad ogʻa
- Puli Alam
Panjsher viloyati
| ]
- Anaba — sobiq Panjsher tumanining bir qismi
- Bozor — sobiq Panjsher tumanining bir qismi
- Darah Abdulloh Xoil — sobiq Hisa Duvum Panjsher tumanining bir qismi
- Xenj — sobiq Hisa Aval Panjsher tumanining bir qismi
- Paryon — sobiq Hisa Aval Panjsher tumanining bir qismi
- Roxa — sobiq Hisa Duvum Panjsher va Panjsher tumanlari qismlaridan yaratilgan
- Shotul — sobiq Panjsher tumanining bir qismi
- Darah Abshar — sobiq Hisa Duvum Panjsher tumanining bir qismi
Parvon viloyati
| ]
- Bagram
- Chaharikor
- Gʻorband
- Jabul Saraj
- Qohi Safi
- Salang
- Sayid Xel — ilgari Jabul Saraj tumanining bir qismi
- Shayx Ali
- Shinvari
- Surxi Parsa
Maydan-Vardak viloyati
| ]
- Chaki
- Mirdad kuni
- Hiso-I-Avaliy Bihsud
- Jagʻatu — Gʻazni viloyatidan koʻchirilgan
- Jalrez
- Markazi Bihsud
- Maydan Shahr
- Nirx
- Saydobod
Sharqiy Afgʻoniston
| ]Kunar viloyati
| ]
- Asadobod
- Bar Kunar
- Chapa Dara
- Chavkay
- Dangam
- Dara-I-Pech
- Gʻoziobod — ilgari Nurgʻal tumani tarkibiga kirgan
- Xas Kunar
- Maravara
- Narang va Badil
- Nari
- Nurgal
- Shaygal — ilgari Chapa Dara tumani tarkibiga kirgan
- Shultan — ilgari Chapa Dara tumani tarkibiga kirgan
- Sirkanay
- Vata Pur — ilgari Asadobod tumani tarkibiga kirgan
- Shultan — ilgari Shaygʻl tumani tarkibiga kirgan
Lagʻmon viloyati
| ]
- Alingar
- Alishing
- Baʼd Pax — ilgari Mihtarlam tumani tarkibiga kirgan
- Davlat Shoh
- Mihtarlam
- Qargʻayi
Nangarhor viloyati
| ]
- Ochin
- Bati Kot
- Behsud — ilgari Jalolobod tumani tarkibiga kirgan
- Chaparhor
- Dara-I-Nur
- Dih Bala
- Dur Bobo
- Goshta
- Hisarak
- Jalolobod
- Kama
- Xogyani
- Kot — ilgari Rodat tumani tarkibiga kirgan
- Kuz Kunar
- Lal Pur
- Muhmand Dara
- Nazyan
- Pachir va Agam
- Rodat
- Sherzod
- Shinvar
- Surx Rod
- Haska Meyna
Nuriston viloyati
| ]
- Bargi Matal
- Du Ab — Nuriston va Mandol tumanlari qismlaridan yaratilgan
- Kamdesh
- Mandol
- Nurgaram — Nuriston va Vama tumanlarining bir qismidan yaratilgan
- Parun — ilgari Vama tumanining bir qismi
- Vama
- Vaygal
Gʻarbiy Afgʻoniston
| ]Bodgʻis viloyati
| ]
- Ab Kamari
- Gʻormach
- Javand
- Muqur
- Bala Murgʻob
- Qodirlar
- Qala-i-Nav
Farah viloyati
| ]
- Anar Dara
- Bakva
- Bala Buluk
- Farah
- Guliston
- Xaki Safed
- Lash va Juvayn
- Pur Chaman
- Pusht rod
- Qala va Qoh
- Shib Koʻh
Gʻor viloyati
| ]- Chagʻcharon (Firozkoʻh)
- Margʻob tumani — ilgari Ferozkoʻxning bir qismi.
- Charsada
- Davlat Yor
- Du Layna tumani
- Lal va Sarjangal
- Pasabond
- Sagʻar
- Shahrak
- Tayvara
- Tulak
Hirot viloyati
| ]
- Adraskon
- Chishti Sharif
- Fors
- Gʻoryon
- Gulran
- Guzara
- Hirot
- Injil
- Qorux
- Koʻhson
- Koʻshk
- Koshki Koʻhna
- Obe
- Pushtun Zargun
- Sabzevar
- Zinda Jan (Pushong)
- Turgʻandi
- Islom qala
Janubiy Afgʻoniston
| ]Janubi-sharqiy Afgʻoniston
| ]Gʻazni viloyati
| ]
- Ab bandi
- Ajriston
- Andar
- Dih Yak
- Gelan
- Gʻazni shahri
- Jiro
- Jagʻatu tumani
- Jagʻuri
- Xugayni — Voiz Shahid va Gʻazni tumanlari qismlaridan yaratilgan
- Xoja Umari — ilgari Vaiz Shahid tumanining bir qismi
- Maliston
- Muqur
- Nava
- Navur
- Qorabogʻ
- Rashidan — ilgari Vaiz Shahid tumani tarkibiga kirgan
- Vagʻoz — ilgari Muqur tumani tarkibiga kirgan
- Zana Xon
Xost viloyati
| ]
- Bak
- Gurbuz
- Jaji Maydan
- Xost (Matun)
- Mandozay
- Musa Xel
- Nodir Shoh Kot
- Qalandar
- Sabari
- Shamal — Paktiya viloyatidan koʻchirilgan
- Spera
- Tani
- Tere Zayi
Paktiya viloyati
| ]
- Ahmad Abo — ilgari Said Karam tumani tarkibiga kirgan
- Ahmadxel
- Dand Av Patan
- Gardez
- Jonixel
- Lazha Mangol
- Said Qaram
- Shvak
- Samkoni
- Zadron
- Zazi
- Zurmat
- Ruhoniy Bobo
- Mirzaka
- Gerda Saroy
Paktika viloyati
| ]
- Barmal
- Dila
- Gayan
- Gomal
- Janixel — ilgari Xayrkot tumani tarkibiga kirgan
- Xayrkot
- Mata Xon
- Nika
- Omna
- Sar Havza
- Surobiy
- Sharan
- Terva — ilgari Vazakhva tumanining bir qismi
- Urgun
- Vazaxva
- Vor Mamay
- Yahyo Xel — ilgari Xayrkot tumani tarkibiga kirgan
- Yusufxel — ilgari Xayrkot tumani tarkibiga kirgan
- Ziruk
Janubi-gʻarbiy Afgʻoniston
| ]Daykundi viloyati
| ]
- Ishtarlay — sobiq Daykundi tumanining bir qismi; Uruzgon viloyatidan koʻchirilgan
- Kajron — Uruzgon viloyatidan koʻchirilgan
- Xadir — sobiq Daykundi tumanining bir qismi; Uruzgon viloyatidan koʻchirilgan
- Kiti — ilgari Kajran tumani tarkibiga kirgan; Uruzgon viloyatidan koʻchirilgan
- Miramor — ilgari Shariston tumani tarkibiga kirgan; Uruzgon viloyatidan koʻchirilgan
- Nili — sobiq Daykundi tumanining bir qismi; Uruzgon viloyatidan koʻchirilgan
- Sangtaxt — sobiq Daykundi tumanining bir qismi; Uruzgon viloyatidan koʻchirilgan
- Shahriston — Oʻruzgʻon viloyatidan koʻchirilgan
Hilmand viloyati
| ]
- Bagʻron
- Dishu
- Garmsir
- Grishk
- Kajaki
- Xonashin
- Lashqargoh
- Majra — ilgari Nad Ali tumanining bir qismi
- Muso Qal’a
- Nad Ali
- Nava-I-Barakzoyi
- Navzod
- Sangin
- Voshir
Qandahor viloyati
| ]
- Argʻandab
- Dand
- Argʻiston
- Daman
- Gʻoʻrak
- Qandahor
- Xakrez
- Maruf
- Mayvand
- Miyan Nashin — ilgari Shoh Vali Kot tumanining bir qismi
- Naish — Oʻruzgʻon viloyatidan koʻchirilgan
- Panjvoye
- Reg
- Shoh Vali Kot
- Shoʻrabak
- Aylanma Boldak
- Jari — Mayvand va Panjvoye tumanlari qismlaridan yaratilgan
Nimruz viloyati
| ]
- Chohar Burjak
- Chaxonsur
- Kang
- Xash rod
- Zaranj
Oʻruzgon viloyati
| ]
- Chora
- Deh Rovud
- Gizab
- Xas Uruzgon
- Shohidi Hassos
- Tarinkot
Zobul viloyati
| ]
- Argahandab
- Atgʻor
- Daychopon
- Kakor — ilgari Argaxandab tumani tarkibiga kirgan
- Mezana
- Navbahor — Zobul viloyatidagi Shamulzuyi va Shinkay tumanlari qismlaridan yaratilgan.
- Qalat (texnik jihatdan faqat munitsipalitet (shaharcha), tuman emas)
- Shoh Joy
- Shamulzayi
- Shinkoy
- Tarnak va Jaldak
- Suriya
- Afgʻonistondagi boʻlinishlar va tumanlar roʻyxati
- Afgʻoniston vodiylari
Manbalar
| ]- Minor Civil Divisions Map 1:1,000,000 scale Afghan Demographic Studies, Ministry of Planning, Ashraf et al., 1973
- Afghanistan; Districts and Codes by Province, Edition 2.0, AID / Rep. DC&A Mapping Unit, October 1991, Peshawar, Pakistan
- Empirical Studies of Conflict program, Princeton University. „Administrative Boundaries : 398 Districts“. 20-dekabr 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 3-noyabr 2022-yil.
- Ruttig. „Good news and bad news about district numbers“. Afghanistan Analysts Network. Qaraldi: 23-fevral 2019-yil.
Havolalar
| ]- Afgʻoniston maʼlumotlarini boshqarish xizmati (Wayback Machine saytida 6-iyun 2011-yil sanasida arxivlangan) Archived, qaralgan sana: 2006-07-27. [Havola buzilgan. AIMS tugatilgan. ]
- AIMS tumani moslashuvi (Wayback Machine saytida 22-mart 2016-yil sanasida arxivlangan) Archived, qaralgan sana: 2009-01-01. [Havola buzilgan. AIMS tugatilgan. ]
- Afgʻoniston tuman xaritalari, ularning tarixi va aholi va nazorat xaritalariga qoʻllanishi. Kiritilgan: 2019-02-14.
- Tuman toʻplamlari, ularning eng soʻnggi avlodlarining elektron jadvali. Kirish sanasi: 2019-02-24.
- Spreadsheet listing of the 399, 407, 419 and 421 district sets. „Afghanistan District Maps; Lookup Tool tab.“. Qaraldi: 24-fevral 2019-yil.
s
Turkum::
- Afgʻoniston tumanlari
vikipediya, viki, kitob, kitoblar, kutubxona, maqola, o‘qish, yuklab olish, bepul, bepul yuklab olish, mobil, telefon, android, ios, apple, mobil telefon, kompyuter, veb, axborot Afgʻoniston tumanlari haqida, Afgʻoniston tumanlari nima? Afgʻoniston tumanlari nimani anglatadi?
Izoh qoldiring
Munozaraga qoʻshilishni xohlaysizmi?Hissa qoʻshishingiz mumkin!