Nikolay Belyayev

Nikolay Ilyich Belyayev (ruscha: Никола́й Ильи́ч Беля́ев; 19-yanvar (1-fevral) 1903 – 28-oktyabr 1966) – sovet siyosatchisi, KPSS Markaziy Komiteti aʼzosi (1952 – 1961), KPSS MK Prezidiumi aʼzosi (1957 – 1960), KPSS MK kotibi (1955-1958), Qozogʻiston Kompartiyasi Markaziy Komitetining birinchi kotibi (1957-1960).

Ufa viloyati, Birskiy tumani, Kuterem qishlogʻida dehqon oilasida tugʻilgan. 1919-yilda Kalegino qishlogʻidagi oliy boshlangʻich maktabni tugatgan. Shu yili komsomolga qoʻshildi va Boshqirdistondagi birinchi boshlangʻich komsomol tashkilotlaridan birining tashkilotchisi boʻldi. 1919-1922-yillarda Boshqird Avtonom Sovet Sotsialistik Respublikasida komsomol va kasaba uyushmalarida faoliyat yuritdi. Kaleginskiy volosti va Birskiy tuman komsomol qoʻmitalari mas’ul kotibi boʻldi. 1921-yildan Butunittifoq Kommunistik partiyasi (bolsheviklar) aʼzosi.

1925-yili G. V. Plexanov nomli Moskva xalq xoʻjaligi institutini tamomlagan.

1925-yildan Gʻarbiy Sibirda xoʻjalik va kooperatsiya ishlarida: Qishloq xoʻjaligi kooperatsiyasi tuman uyushmalari kengashi raisi, traktor markazi boshligʻi, Sibir kolxoz uyushmasi raisining oʻrinbosari. Gʻarbiy Sibirda kollektivlashtirish va u bilan bogʻliq qatagʻonlarda faol qatnashgan.

1939-yildan – Novosibirsk viloyat partiya qoʻmitasining oziq-ovqat sanoati boʻyicha kotibi, raisning birinchi oʻrinbosari, Novosibirsk viloyat isteʼmolchilar uyushmasi raisi. 1940-yildan – Butunittifoq Kommunistik partiyasi (bolsheviklar) Novosibirsk viloyat qoʻmitasining oziq-ovqat sanoati boʻyicha kotibi. 1941-1943-yillarda Novosibirsk viloyat ijroiya qoʻmitasi raisining birinchi oʻrinbosari.

1943-yildan Oltoy oblasti ijroiya qoʻmitasi raisi, viloyat partiya qoʻmitasining birinchi kotibi. Ulugʻ Vatan urushining yakuniy bosqichida va urushdan keyingi davrda viloyat iqtisodiyotini tiklash va rivojlantirish, viloyatda lalmi yerlarni oʻzlashtirish ishlariga rahbarlik qilgan. Bu davrda Oltoy oʻlkasining iqtisodiyoti sezilarli oʻzgarishlarga duch keldi: u asosan qishloq xoʻjaligidan yirik sanoat mintaqasiga aylandi, Barnaul, Biysk va Rubtsovsk muhim sanoat markazlariga aylandi.

1946-yildan boshlab SSSR Oliy Kengashining ikkinchi va beshinchi chaqiriqlarida qatnashib, deputat etib saylandi.

1952-yildan 1961-yilgacha KPSS Markaziy Komiteti aʼzosi. 1955-yil 12-iyuldan 1958-yil 12-noyabrgacha KPSS Markaziy Qoʻmitasining kotibi, 1956-yil 27-fevraldan 1957-yil 29-iyungacha KPSS Markaziy Qoʻmitasining RSFSR boʻyicha byurosi raisining oʻrinbosari boʻlib ishlagan. 1957-yil 29-iyundan 1960-yil 4-maygacha – KPSS Markaziy Qoʻmitasi Prezidiumi aʼzosi.

1957 yil dekabrdan – Qozogʻiston Kommunistik partiyasi Markaziy Qoʻmitasining birinchi kotibi. 1959 yil Temirtaudagi qoʻzgʻolon munosabati bilan 1960 yil yanvar oyida u KPSS Stavropol oblasti qoʻmitasining birinchi kotibi lavozimiga oʻtkazildi va oʻsha yili pensiyaga yuborildi.

1966-yil 28-oktyabrda vafot etgan. Moskvadagi Novodevichiy qabristoniga dafn etilgan.