Pomir-Olay togʻlari

Pomir-Olay — (Pomiro-Olay deb ham ataladi, ruscha: Памиро-Алай) Oʻrta Osiyoning janubi-sharqidagi togʻli oʻlka. Fargʻona vodiysidan janubida, Tojikiston (shim.-sharqsa), Oʻzbekiston Respublikasi (gʻarbda) va Turkmenistan (jan,gʻarbda) hududlarida joylashgan. HisorOlay togʻlari, Tojikiston depressiyasi va Pomir kabi 3 asosiy qismdan iborat.Tyan-Shan togʻlaridan gʻarbga choʻzilgan toʻrtta asosiy togʻ tizmalarini oʻz ichiga oladi va Pomirning asosiy tizmasidan shimolda joylashgan. Ular turlicha Tyan-Shan, Pomir yoki alohida togʻlar tizimi tarkibiga kiradi. „Pomiro-Oloy“ atamasi, shuningdek, Pomir, Pomir-Oloy (keyinchalik „Hissaro-Oloy“ deb yuritilgan)ni oʻz ichiga olgan togʻli hududga nisbatan ham qoʻllanadi.

Pomir-Olay ruscha: Памиро-Алай
Anzob dovoni yaqinidagi Zarafshon tizmasi koʻrinishi
Joylashuvi	Tojikiston
Togʻ tizmasi	Pomir
Eni	150 E/W
Choʻqqisi	Pik Skalisty
Balandligi	5621 m.
Eng qulay yoʻl	yoʻq

Pomir-Oloy shimolda Sirdaryo (Fargʻona vodiysi) va janubda Vaxsh daryosi oraligʻida joylashgan. Uning eng baland choʻqqisi — Pik Skalisty, 5621 metrdir. Pomir-Oloyning uzunligi gʻarbiy-sharqiy yoʻnalishda taxminan 900 km, gʻarbiy qismida esa 150 km gacha.

Asosiy tizmalar

Pomir-Oloy quyidagi togʻ tizmalariga boʻlinadi:

• Turkiston tizmasi (5,621 m)
• Olay tizmasi (5,544 m)
• Zarafshon tizmasi (5,489 m), Fon togʻlarini ham oʻz ichiga oladi
• Hisor tizmasi (4,643 m), Koʻhitang tizmasini ham oʻz ichiga oladi

Manbalar

1. OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil
2. V.S. Burtman (2000). "Cenozoic crustal shortening between the Pamir and Tien Shan and a reconstruction of the Pamir–Tien Shan transition zone for the Cretaceous and Palaeogene". Tectonophysics 319 (2): 69–92. doi:10.1016/S0040-1951(00)00022-6. http://ginras.ru/struct/21/10/files/B-2000a-E.pdf. 
3. Irina Merzlyakova „16 The Mountains of Central Asia and Kazakhstan“, . The Physical Geography of Northern Eurasia, 2002 — 377–402-bet. ISBN 978-0-19-823384-8. 
4. Magdalena Opała-Owczarek; Tadeusz Niedźwiedź (2019). "Last 1100 yr of precipitation variability in western central Asia as revealed by tree-ring data from the Pamir-Alay". Quaternary Research 91: 81–95. doi:10.1017/qua.2018.21. 
5. Памиро-Алай, Great Soviet Encyclopedia
6. Гиссаро-Алай, Great Soviet Encyclopedia
7. Sovet Ittifoqi harbiy xaritasi 1:500.000 J-42-Б

Havolalar

Ushbu maqolada Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi (2000-2005) maʼlumotlaridan foydalanilgan.