Qirgʻizistonda taʼlim

/ 0 Izohlar/ichida / tomonidan
Vikipediya, erkin ensiklopediya

Qirgʻizistonda taʼlim yetti yoshdan boshhlab 15 yoshgacha boʻlgan davrda, toʻqqiz yil davomida majburiy hisoblanadi. Toʻrt yillik boshlangʻich va besh yillik oʻrta maktabdan soʻng, tizim ikki yillik oʻrta maxsus maktab, litsey yoki kasb-hunar/texnika maktablarida oʻqishni taklif qiladi.

Qirgʻizistonda taʼlimga Taʼlim va fan vazirligi mas’ul hisoblanadi. 2008-yilda yalpi ichki mahsulotning 3,7 foizi taʼlimga sarflangan. 2001-yilda tegishli yosh guruhining taxminan 89 foizi majburiy dasturga kiritilgan, ammo 2000-yillarning boshlarida bu koʻrsatkich pasaygan. 2004-yilda Qirgʻizistonda savodxonlik darajasi 98,7 foizni tashkil etgan.

Inson huquqlarini baholash tashabbusi (HRMI) Qirgʻizistonda mamlakatning daromad darajasiga qarab taʼlim olish huquqi uchun bajarilishi kerak boʻlgan talablarning atigi 89,3 foizini bajarayotganini aniqlagan.

2023-yil holatiga koʻra, mamlakatda 4989 ta boshlangʻich va oʻrta maktab, shu jumladan Bishkekda 445 ta maktab bor edi. Ularning aksariyati (4,537) davlat maktablari edi. Shuningdek, mamlakatda 58 ta oliy oʻquv yurtlari va universitetlar mavjud.

Tuzilishi va tashkil etilishi

| ]

Maktabgacha va boshlangʻich taʼlim

| ]

Maktabgacha taʼlim 3 yoshdan 6 yoshgacha boʻlgan bolalarga moʻljallangan va majburiy emas. Maktabgacha taʼlimda bolalar qamrovi cheklangan (2005-yilda sof qamrov darajasi 10%).

Boshlangʻich maktab odatda 6 yoki 7 yoshdan boshlanadi, toʻrt yil davom etadi va majburiy hisoblanadi. 2007-yildan boshlab boshlangʻich taʼlimda forma talab qilinadi.

Oʻrta taʼlim

| ]

Oʻrta taʼlim toʻrt yil davom etadi va majburiy hisoblanadi. Oʻquvchilar oʻrta taʼlimni yakunlaganidan soʻng keng qamrovli va kasbiy taʼlim oʻrtasida tanlov qilishlari mumkin.

Umumiy taʼlim ikki yillik oʻquv rejasidan iborat boʻlib, uni tugatganlik toʻgʻrisida guvohnoma („attestat“) beriladi. Sertifikat odatda universitetga kirish uchun talab qilinadi.

Kasb-hunar taʼlimi uch turdagi kurslar orqali taklif etiladi: Kasb-hunar va umumiy taʼlimni oʻz ichiga olgan uch yillik kurs va oliy taʼlimga tayyorgarlik, kasb-hunar va umumiy taʼlimni oʻz ichiga olgan ikki yillik kurs (oliy taʼlimga tayyorgarliksiz) va oʻn oylik sof kasb-hunar taʼlimi kursi (kattalar uchun ham ochiq). Kasb-hunar taʼlimi kasb-hunar litseylari va kasb-hunar texnikumlarida beriladi.

Oliy taʼlim

| ]
image
Oʻsh davlat universiteti

Oliy taʼlim universitetlar, akademiyalar, ixtisoslashtirilgan oliy taʼlim institutlarini oʻz ichiga oladi. 2023-yil holatiga koʻra, mamlakatda 58 ta oliy oʻquv yurtlari va universitetlar mavjud boʻlib, ulardan 42 tasi davlat va 16 tasi xususiy hisoblanadi.

2011/2012-yillarda oliy taʼlimga yalpi qamrov darajasi 12,5% ni tashkil etgan.

Universitetlar toʻrt yilda bakalavr darajasini beradi, bu esa talabalarga ikki yil davom etadigan magistratura (magistratura) dasturlarini oʻrganish imkonini beradi. Shuningdek, ularda besh (tibbiyot va arxitektura boʻyicha olti) yilda „mutaxassislik darajasi“ (mutaxassis) beriladi. Mutaxassis va magistraturani tugatganlar uchun PhD dasturlari taklif etiladi.

Yana qarang

| ]
  • Qirgʻizistondagi universitetlar roʻyxati
  • Qirgʻiziston Respublikasi Taʼlim va fan vazirligi

Manbalar

| ]
  1. Kyrgyzstan country profile. Library of Congress Federal Research Division (January 2007). This article incorporates text from this source, which is in the public domain.
  2. „World Data on Education: Kyrgyzstan“. UNESCO-IBE (2011-yil avgust). 2015-yil 12-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 16-iyun.
  3. „Education in Kyrgyzstan“. UNICEF (2008). 2009-yil 14-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 16-iyun.
  4. „Human Rights Measurement Initiative – The first global initiative to track the human rights performance of countries“. humanrightsmeasurement.org. Qaraldi: 2022-yil 18-mart.
  5. „Kyrgyzstan - HRMI Rights Tracker“ (en). rightstracker.org. 2022-yil 24-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 18-mart.
  6. „Число образовательных организаций по территории“. National Statistical Committee of Kyrgyz Republic (2023). Qaraldi: 2025-yil 19-fevral.
  7. „Число образовательных организаций по видам“. National Statistical Committee of Kyrgyz Republic (2023). Qaraldi: 2025-yil 19-fevral.
  8. „Число образовательных организаций по видам и формам собственности“. National Statistical Committee of Kyrgyz Republic (2023). Qaraldi: 2025-yil 19-fevral.
  9. „Higher Education in Kyrgyzstan“. European Commission (2012). 2014-yil 1-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 16-iyun.
  10. „Vocational Education in Kyrgyzstan“. UNESCO-UNEVOC (2013). Qaraldi: 2014-yil 16-iyun.

Havolalar

| ]
image
 Vikiomborda Qirgʻizistonda taʼlim
haqida turkum mavjud
  • Taʼlim boʻyicha jahon maʼlumotlari: Qirgʻiziston, UNESCO-IBE(2011) (Wayback Machine saytida 2015-10-12 sanasida arxivlangan) Qirgʻiziston taʼlim tizimi haqida umumiy maʼlumot
  • Qirgʻizistonda kasb-hunar taʼlimi, UNESCO-UNEVOC(2013)- Qirgʻiziston Kasb-hunar taʼlimi tizimi haqida umumiy maʼlumot.

vikipediya, viki, kitob, kitoblar, kutubxona, maqola, o‘qish, yuklab olish, bepul, bepul yuklab olish, mobil, telefon, android, ios, apple, mobil telefon, kompyuter, veb, axborot Qirgʻizistonda taʼlim haqida, Qirgʻizistonda taʼlim nima? Qirgʻizistonda taʼlim nimani anglatadi?

Sizga ham yoqishi mumkin
Qirgʻizistondagi bayramlar
Oʻzbekistonda taʼlim
Qirgʻizistonda taʼlim
Qirgʻizistonda futbol
Qirgʻizistonda turizm
0 javoblar

Izoh qoldiring

Munozaraga qoʻshilishni xohlaysizmi?
Hissa qoʻshishingiz mumkin!

Javob yozing

Majburiy maydonlar * bilan belgilangan